O szkole

Budynek Publicznej Szkoły Podstawowej nr 18 im. Wojciecha Korfantego w Kędzierzynie-Koźlu był budowany i rozbudowywany w kilku etapach. Najstarszą część stanowi wybudowany w 1829 roku budynek parterowy z dachem dwuspadowym krytym dachówką. W roku 1902 została zbudowana druga część, która wraz z dobudówką w 1937 roku stanowi główną część szkoły. Był to budynek piętrowy z oknami po stronie zachodniej i północnej, ogrzewany piecami kaflowymi i oświetlony lampami elektrycznymi.
W roku 1964 szkoła poddana była remontowi kapitalnemu, podczas którego obydwa budynki zostały połączone drzwiami prowadzącymi z pracowni technicznej do szatni. Następny remont szkoły miał miejsce w 1977 roku. W wyniku tego wybudowano kotłownię CO, budynek szkoły otrzymał instalację centralnego ogrzewania, odremontowano sale lekcyjne.
Ostatnie lata to intensywna modernizacja szkoły. W 1997 roku położono na całym budynku nowy dach. W 2000 roku wyremontowano łazienki, wymieniono instalacje elektryczną, założono nowe oświetlenie zewnętrzne i wewnętrzne, założono alarm, pomalowano wnętrze budynku oraz przebudowano kotłownię węglową na olejową i wymieniono instalacje centralnego ogrzewania. W roku 2001 wymieniono podłogi we wszystkich salach lekcyjnych i wymieniono część okien.
,,Przed rokiem 1800 w Cisowej szkoły nie było” – tak się zaczyna kronika szkolna. Chociaż szkoły nie było to już w ostatnich latach XVIII wieku odbywało się nauczanie w wiejskim pastuszyńcu lub w prywatnych mieszkaniach.
Do pastuszyńca przybywały dzieci z okolicznych miejscowości: Lenartowic, Miejsca Kłodnickiego, Kobielec, Podborza i Kuźniczek. Oczywiście musiały chodzić do szkoły piechotą.
Pierwszą szkołę wybudowano w 1829 roku. Drugą część szkoły wybudowano w 1902 roku a w 1937 roku rozbudowano. Pierwszymi nauczycielami byli przypadkowi ludzie. Po 1830 roku nauczycielami byli absolwenci szkół nauczycielskich.
Do końca XIX wieku nauka odbywała się ,,trochę po polsku trochę po niemiecku”. Później tylko po niemiecku.
Od 17 kwietnia 1945 roku – inauguracją roku szkolnego – rozpoczyna się historia polskiej szkoły. Początkowo jako wiejskiej szkoły w Cisowej, a od 1976 roku, w wyniku reformy administracyjnej, jako Szkoły Podstawowej nr 18 w Kędzierzynie-Kozlu. Jest to okres wielu zmian programowych, organizacyjnych i kadrowych.
Obecnie szkoła posiada mimo starego budynku nowoczesne wyposażenie i w pełni odpowiada wymogom stawianym jej przez uczniów, rodziców i nauczycieli oraz władze oświatowe.

A oto drewienka – na opał. Uczniowie uczęszczający do szkoły musieli sobie sami przynosić drewno do ogrzewania klas, aby było im ciepło.
Drewno na opał, dostarczane dla nauczyciela przez mieszkańców wsi, jako jego wynagrodzenie, wystarczało jedynie na ogrzanie skromnego mieszkania nauczycielskiego.
Pastuszyniec – pierwszy budynek, w którym odbywała się nauka.
Przed rokiem 1800 w Cisowej nie było szkoły. Oto pierwszy budynek, w którym odbywały się lekcje. Pierwszym nauczycielem był Bernard Warzecha, który nauczał w byłym pastuszyńcu, stojącym w samym środku wsi.
Pastuszyniec był to dom przeznaczony dla wiejskiego pastucha, najprawdopodobniej owczarza. Nauka odbywała się przez cały dzień – przed południem i po południu. 
Tak wyglądała pierwsza prawdziwa szkoła w Cisowej. 
Fundusze na ten cel zostały przyznane w 1829 roku przez urząd królewski. Jednakże tylko w jednej trzeciej. Większość kosztów budowy, materiałów i robocizny pokryć musieli mieszkańcy wsi.
Jest to obecnie część szkoły, w której mieszczą, się pokój nauczycielski, biblioteka, świetlica i pracownia.
Okres I Wojny Światowej.
Przez pewien czas od 8 maja do 5 czerwca 1921 w Cisowej przebywali powstańcy. Wówczas to w budynku szkolnym mieściła się komenda miejscowej placówki powstańczej.
Oto zgliszcza pierwszego budynku, w którym odbywała się nauka – pierwszej szkoły. Z powodu pożaru pastuszyńca nauczyciel musiał wydzielić na cele nauczania izbę we własnym domu.

Źródła: Barbara Drobnik „Historia Publicznej Szkoły Podstawowej nr 18 im. Wojciecha Korfantego w Kędzierzynie-Koźlu”, Kędzierzyn-Koźle 2001 oraz Kronika Szkolna

 Nie ma rozumu bez wolności, ale nie ma też wolności bez rozumu.  Tu tkwi źródło wszelkiej moralności, wszelkiej kultury i szczęścia narodów.”

W. Korfanty (Polonia nr 4157, z 10.05.1936 r.)
Fotografia pochodzi z Archiwum Muzeum Historii Katowic

Patron naszej Szkoły – Wojciech Korfanty urodził się w 1873 roku w Siemianowicach Śląskich w wielodzietnej rodzinie górniczej. Był niezwykle utalentowanym i ambitnym dzieckiem. Rozpoczął naukę w miejscowej szkole ludowej, później uczęszczał do katowickiego Gimnazjum Królewskiego z wykładowym językiem niemieckim. Już w tym okresie dał się poznać jako przywódca i organizator inicjatyw społecznych. Wraz z kolegami założył tajne stowarzyszenie, mające na celu szerzenie kultury polskiej. Przez swoje rewolucyjne poglądy został usunięty ze szkoły dnia 14 sierpnia 1895 roku. Mimo trudności, udało mu się zdać jeszcze w tym roku maturę i rozpocząć studia na politechnice w Charlottenburgu, z których rok później przeniósł się na Wydział Filozoficzny Królewskiego Uniwersytetu we Wrocławiu, a następnie do Berlina. Biegła znajomość języka polskiego i niemieckiego umożliwiła mu objęcie stanowiska posła w Reichstagu oraz w pruskim Landtagu, gdzie reprezentował Koło Polskie i opowiadał się za przynależnością Śląska do Rzeczypospolitej. Był niezwykle odważny w swoich działaniach. Miesiąc po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, 25 października 1918 roku wystąpił w Reichstagu z głośnym żądaniem przyłączenia do państwa polskiego wszystkich ziem polskich zabranych po zaborze pruskim.
W styczniu 1920 roku Korfanty został mianowany przez rząd polski komisarzem plebiscytowym na Górnym Śląsku. Pragnął, aby Plebiscyt przyniósł korzystne dla Polski rozwiązanie.
Podejmował w tym celu różne inicjatywy, publikował artykuły i zakładał nowe czasopisma, w których propagowano sprawę polską i składano poplebiscytowe obietnice, między innymi reformy rolnej dala ludności wiejskiej.Korfanty, który twardo walczył o prawa Polski do Śląska, nigdy nie odwzajemniał uczucia nienawiści i skrajnej wrogości do Niemców, przeciwnie, doceniał ich dokonania na polu kultury, nauki i techniki oraz zawsze wyciągał rękę do zgody. Był zwolennikiem pokojowego rozstrzygania ważnych spraw niepodległościowych. Po niekorzystnym dla Polaków wyniku Plebiscytu, stanął jednak na czele III Powstania Śląskiego, którego walki toczyły się między innymi o Górę świętej Anny.
W odrodzonej Polsce, w latach 1922-1930, był posłem na Sejm związanym z Chrześcijańską Demokracją. Jako publicysta i działacz, łączył ważne nurty swojej epoki: nauki Kościoła, patriotyzm i znajomość przemian społecznych. Od października do grudnia 1923 roku pełnił funkcję wicepremiera w rządzie Wincentego Witosa. W roku 1924 został wydawcą dzienników „Rzeczpospolita” i „Polonia”. Za swoje poglądy był kilkakrotnie aresztowany i niejednokrotnie musiał emigrować.Na Śląsk powrócił potajemnie w obliczu groźby wybuchu wojny i w kwietniu 1939 roku został aresztowany, przewieziony do Warszawy i osadzony na Pawiaku. Po trzech miesiącach zwolniono go z powodu ciężkiej choroby, która okazała się śmiertelna. Wkrótce po wyjściu z więzienia, 17 sierpnia 1939 roku zmarł. Jego pogrzeb, który odbył się w Katowicach 20 sierpnia 1939 roku, przekształcił się w wielką manifestację poparcia prowadzonej przez niego polityki niepodległościowej. 
W 1946 roku jedno z miasteczek Opolszczyzny otrzymało na cześć Wojciecha Korfantego nazwę Korfantów. Obecnie wiele ulic Górnego Śląska i Opolszczyzny nosi jego imię, a społeczeństwo pamięta o zasługach Korfantego na rzecz polskości Śląska. 

Opracowano na podstawie źródeł internetowych.

Publiczna Szkoła Podstawowa nr 18
Skip to content